Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Πόλεμος των Κόσμων ήταν ένα επεισόδιο της Αμερικανικής ραδιοφωνικής εκπομπής Mercury Theatre On The Air. Μεταδόθηκε από το ραδιοφωνικό δίκτυο της CBS στις 30 Οκτωβρίου 1938, με αφορμή τη γιορτή του Χάλοουϊν. Το επεισόδιο ήταν προσαρμογή του μυθιστορήματος του Χ. Τζ. Γουέλς «Ο Πόλεμος των Κόσμων», σε σκηνοθεσία και αφήγηση του Όρσον Γουέλς.
Τα πρώτα 40 λεπτά της ωριαίας εκπομπής παρουσιάστηκαν υπό τη μορφή δελτίων ειδήσεων, κατά τα οποία οι ακροατές ενημερώνονταν για μία εισβολή εξωγήινων από τον Άρη. Δεδομένου ότι η εκπομπή Mercury Theatre On The Air δεν διέκοπτε για διαφημίσεις, οι συνεχιζόμενες διακοπές για τις εξελίξεις της εισβολής αύξησε το ρεαλισμό του προγράμματος σε σημείο που μεγάλη μερίδα των ακροατών πίστεψε ότι επρόκειτο περί πραγματικής εισβολής που λάμβανε χώρα σε πραγματικό χρόνο.
Ο συγγραφέας Χ. Τζ. Γουέλς είχε πει κάποτε πως τα φανταστικά του μυθιστορήματα δεν έπρεπε να θεωρούνται πραγματικά παρά να διαβάζονται σαν ένα συναρπαστικό όνειρο. Αλλά το συναρπαστικό όνειρο έγινε τρομερός εφιάλτης για χιλιάδες Αμερικανούς.
Στις 30 Οκτωβρίου 1938 και από τις 20:00 έως τις 21:00 το βράδυ, το ραδιόφωνο θα μετέδιδε μερικές σκηνές από το έργο του Γουέλς «Ο Πόλεμος των Κόσμων».
Όταν οι ακροατές άνοιξαν τα ραδιόφωνά τους άκουσαν την ακόλουθη ανακοίνωση: «Η ραδιοφωνική εταιρία Κολούμπια και οι συνεργαζόμενες μαζί της εταιρίες, σας παρουσιάζουν τον Όρσον Γουέλς και τους συντρόφους του στο έργο του Άγγλου συγγραφέα Γουέλς "Ο Πόλεμος των Κόσμων"». Ύστερα άρχισε η εκπομπή.
Η μετάδοση έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε οι ακροατές είχανε την εντύπωση πως ο εκφωνητής μιλούσε για αληθινές σκηνές που διαδραματίζονταν μπροστά στα μάτια του. Μάλιστα η εκπομπή διακόπτονταν για να συνεχισθεί σε λίγο με νεότερες σκηνές.
Ξαφνικά έγινε μία ακόμη διακοπή, όπως όταν πρόκειται να μεταδοθεί κάποια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είδηση, και ο εκφωνητής ακούστηκε να λέει: «Επάνω στον πλανήτη Άρη παρατηρούνται αλλεπάλληλες μυστηριώδεις εκρήξεις».
Σε λίγο ακολούθησε καινούργια μετάδοση: «Ένας μετεωρόλιθος έπεσε προ ολίγου στη γη» και για να γίνει η εκπομπή ακόμα πιο ενδιαφέρουσα, είπε ο εκφωνητής πως ο μετεωρόλιθος έπεσε στην Αμερική, κοντά στην πόλη Πρίνστον του Νιού Τζέρσεϊ, ενώ στο μυθιστόρημα του Γουέλς αναφέρεται πως ο μετεωρόλιθος είχε πέσει στην Αγγλία.
Ακολούθησε η ανακοίνωση πως δεν επρόκειτο για μετεωρόλιθο παρά για έναν κύλινδρο μέσα από τον οποίο βγήκανε πλάσματα από τον Άρη. Ήτανε οπλισμένα με μία φοβερή θερμική ακτίνα που έκαιγε ό,τι βρισκότανε μπροστά της. Πολλοί άνθρωποι σκοτώθηκαν από αυτήν και οι Αρειανοί βαδίζανε προς τη Νέα Υόρκη.
Το αποτέλεσμα της εκπομπής αυτής ήτανε να καταληφθούν πολλοί Αμερικανοί από πανικό. Πολλοί ακροατές δεν είχανε ακούσει πως πρόκειται για ραδιοσκηνοθεσία και νομίσανε πως όσα άκουγαν ήταν αληθινά.
Οι κάτοικοι του Νιου Τζέρσεϊ και της Νέας Υόρκης πιστέψανε πως ήτανε ο πρώτος στόχος των Αρειανών και τρομοκρατήθηκαν. Γέροι, νέοι και παιδιά ετοιμάστηκαν να φύγουν παίρνοντας μαζί τους ό,τι πιο πολύτιμο είχανε. Τα τηλέφωνα της αστυνομίας, των εφημερίδων και της ραδιοφωνικής εταιρίας δεν πρόφταιναν να απαντάνε στις αγωνιώδεις ερωτήσεις του κοινού. Οι περισσότεροι ρωτούσανε πού έπρεπε να καταφύγουνε για περισσότερη ασφάλεια.
Η φαντασία συμπλήρωνε τον πανικό. Κάποιος βεβαίωσε ότι η αστυνομία είχε βγάλει διαταγή να εκκενωθεί αμέσως η Νέα Υόρκη. Άλλος ανέφερε πως είδε εχθρικά αεροπλάνα να πετάνε πάνω από τον ποταμό Χάντσον. Και άλλος είπε πως είχε δει με τα μάτια του τους καπνούς της μάχης ανάμεσα στους Αρειανούς και στον αμερικανικό στρατό.
Γιατροί και νοσοκόμοι τηλεφωνούσαν στα νοσοκομεία για να προσφέρουν εθελοντικές υπηρεσίες και μερικοί δημοτικοί υπάλληλοι άρχισαν να καταστρώνουν σχέδια για την εκκένωση της Νέας Υόρκης.
Από όλες τις άλλες αμερικανικές περιοχές φθάνανε τηλεγραφήματα και τηλεφωνήματα συγγενών και φίλων που αγωνιούσαν για την τύχη των δικών τους.Και όλοι αναρωτιόνταν αν οι εισβολείς κατακτούσαν όλες τις Η.Π.Α. και τον Καναδά.
Κάποια γυναίκα από το Οχάιο τηλεφώνησε σε μια εφημερίδα και ρώτησα ποια ώρα ακριβώς θα ερχόταν το τέλος του κόσμου. Μια άλλη, στην Πενσυλβάνια, την βρήκε ο σύζυγός της τη στιγμή που ετοιμαζόταν να πιει δηλητήριο, λέγοντας «Καλύτερα να πεθάνω έτσι».
Ο Γουέλς δεν αντιλήφθηκε τον πανικό που προκάλεσε παρά μόνο όταν η αστυνομία όρμισε και κατέλαβε το στούντιο του σταθμού διακόπτοντας την εκπομπή. Την επόμενη μέρα, κι ενώ οι Αμερικανοί προσπαθούσαν να συνέλθουν από τον τρόμο τους, όλος ο κόσμος, ακόμα και ο Αδόλφος Χίτλερ, γελούσε με το πάθημά τους. Ωστόσο, το γεγονός αυτό απέδειξε τη δύναμη των μέσων ενημέρωσης στις μάζες και άφησε εύφορο έδαφος στην προπαγάνδα που ασκήθηκε τα επόμενα χρόνια.
Ο Richard J. Hand παραθέτει μελέτες από απροσδιόριστους ιστορικούς που υπολόγισαν ότι περίπου 6.000.000 άτομα άκουσαν τη ραδιοφωνική μετάδοση του CBS, εκ των οποίων 1.700.000 άτομα πίστεψαν ότι ήταν αλήθεια και 1.200.000 άτομα φοβήθηκαν πραγματικά.
Μεταγενέστερες μελέτες ανέφεραν ότι ο πανικός ήταν λιγότερο διαδεδομένος απ’ ό,τι ανέφεραν οι εφημερίδες. Εκείνη την περίοδο πολλές εφημερίδες εξέφρασαν την ανησυχία ότι το ραδιόφωνο, που τότε ήταν ένα νέο μέσο ενημέρωσης, θα καθιστούσε τον Τύπο παρωχημένο. Ως εκ τούτου οι δημοσιογράφοι άρπαξαν την ευκαιρία και μεγαλοποίησαν το γεγονός του πανικού για να καταδείξουν τους κινδύνους που υποτίθεται ότι έκρυβαν οι ραδιοφωνικές εκπομπές.
Ο Robert E. Bartholomew αναφέρει ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι τρομοκρατήθηκαν κατά κάποιο τρόπο, αλλά επισημαίνει ότι τα αποδεικτικά στοιχεία για ανθρώπους που προέβησαν σε πράξεις πανικού είναι ανεπαρκή.
Το 2005, μία μελέτη του BBC ανέφερε ότι η ιδέα και το ύφος του Γουέλς μπορεί να ήταν επηρεασμένα από μία παλιότερη φάρσα που είχε κάνει το 1926 ο Ronald Knox μέσω του ραδιοφωνικού σταθμού του BBC. Εκείνη η ραδιοφωνική εκπομπή του Knox αναμείγνυε τη μετάδοση χορευτικής μουσικής με αναφορές μίας επανάστασης που υποτίθεται ότι σάρωνε το Λονδίνο και ηχητικά εφέ των καταστροφών. Η μετάδοση του Knox προκάλεσε πανικό στους ακροατές που δεν γνώριζαν ότι το πρόγραμμα ήταν φανταστικό.
Το 1874 η εφημερίδα New York Herald δημοσίευσε μία φάρσα, σύμφωνα με την οποία άγρια ζώα δραπέτευσαν από τον Κεντρικό Ζωολογικό Κήπο της Νέας Υόρκης, γεγονός που δημιούργησε ένα είδος πανικού στο κοινό που πίστεψε ότι το γεγονός ήταν αληθινό.
Μνημείο που ανεγέρθηκε τον Οκτώβριο του 1998 στο σημείο όπου υποτίθεται ότι προσγειώθηκαν οι Αρειανοί (Van Nest Park, Grover's Mill, Νιου Τζέρσεϊ)
https://el.wikipedia.org
Τα πρώτα 40 λεπτά της ωριαίας εκπομπής παρουσιάστηκαν υπό τη μορφή δελτίων ειδήσεων, κατά τα οποία οι ακροατές ενημερώνονταν για μία εισβολή εξωγήινων από τον Άρη. Δεδομένου ότι η εκπομπή Mercury Theatre On The Air δεν διέκοπτε για διαφημίσεις, οι συνεχιζόμενες διακοπές για τις εξελίξεις της εισβολής αύξησε το ρεαλισμό του προγράμματος σε σημείο που μεγάλη μερίδα των ακροατών πίστεψε ότι επρόκειτο περί πραγματικής εισβολής που λάμβανε χώρα σε πραγματικό χρόνο.
Ο συγγραφέας Χ. Τζ. Γουέλς είχε πει κάποτε πως τα φανταστικά του μυθιστορήματα δεν έπρεπε να θεωρούνται πραγματικά παρά να διαβάζονται σαν ένα συναρπαστικό όνειρο. Αλλά το συναρπαστικό όνειρο έγινε τρομερός εφιάλτης για χιλιάδες Αμερικανούς.
Στις 30 Οκτωβρίου 1938 και από τις 20:00 έως τις 21:00 το βράδυ, το ραδιόφωνο θα μετέδιδε μερικές σκηνές από το έργο του Γουέλς «Ο Πόλεμος των Κόσμων».
Όταν οι ακροατές άνοιξαν τα ραδιόφωνά τους άκουσαν την ακόλουθη ανακοίνωση: «Η ραδιοφωνική εταιρία Κολούμπια και οι συνεργαζόμενες μαζί της εταιρίες, σας παρουσιάζουν τον Όρσον Γουέλς και τους συντρόφους του στο έργο του Άγγλου συγγραφέα Γουέλς "Ο Πόλεμος των Κόσμων"». Ύστερα άρχισε η εκπομπή.
Η μετάδοση έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε οι ακροατές είχανε την εντύπωση πως ο εκφωνητής μιλούσε για αληθινές σκηνές που διαδραματίζονταν μπροστά στα μάτια του. Μάλιστα η εκπομπή διακόπτονταν για να συνεχισθεί σε λίγο με νεότερες σκηνές.
Ξαφνικά έγινε μία ακόμη διακοπή, όπως όταν πρόκειται να μεταδοθεί κάποια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είδηση, και ο εκφωνητής ακούστηκε να λέει: «Επάνω στον πλανήτη Άρη παρατηρούνται αλλεπάλληλες μυστηριώδεις εκρήξεις».
Σε λίγο ακολούθησε καινούργια μετάδοση: «Ένας μετεωρόλιθος έπεσε προ ολίγου στη γη» και για να γίνει η εκπομπή ακόμα πιο ενδιαφέρουσα, είπε ο εκφωνητής πως ο μετεωρόλιθος έπεσε στην Αμερική, κοντά στην πόλη Πρίνστον του Νιού Τζέρσεϊ, ενώ στο μυθιστόρημα του Γουέλς αναφέρεται πως ο μετεωρόλιθος είχε πέσει στην Αγγλία.
Ακολούθησε η ανακοίνωση πως δεν επρόκειτο για μετεωρόλιθο παρά για έναν κύλινδρο μέσα από τον οποίο βγήκανε πλάσματα από τον Άρη. Ήτανε οπλισμένα με μία φοβερή θερμική ακτίνα που έκαιγε ό,τι βρισκότανε μπροστά της. Πολλοί άνθρωποι σκοτώθηκαν από αυτήν και οι Αρειανοί βαδίζανε προς τη Νέα Υόρκη.
Το αποτέλεσμα της εκπομπής αυτής ήτανε να καταληφθούν πολλοί Αμερικανοί από πανικό. Πολλοί ακροατές δεν είχανε ακούσει πως πρόκειται για ραδιοσκηνοθεσία και νομίσανε πως όσα άκουγαν ήταν αληθινά.
Οι κάτοικοι του Νιου Τζέρσεϊ και της Νέας Υόρκης πιστέψανε πως ήτανε ο πρώτος στόχος των Αρειανών και τρομοκρατήθηκαν. Γέροι, νέοι και παιδιά ετοιμάστηκαν να φύγουν παίρνοντας μαζί τους ό,τι πιο πολύτιμο είχανε. Τα τηλέφωνα της αστυνομίας, των εφημερίδων και της ραδιοφωνικής εταιρίας δεν πρόφταιναν να απαντάνε στις αγωνιώδεις ερωτήσεις του κοινού. Οι περισσότεροι ρωτούσανε πού έπρεπε να καταφύγουνε για περισσότερη ασφάλεια.
Η φαντασία συμπλήρωνε τον πανικό. Κάποιος βεβαίωσε ότι η αστυνομία είχε βγάλει διαταγή να εκκενωθεί αμέσως η Νέα Υόρκη. Άλλος ανέφερε πως είδε εχθρικά αεροπλάνα να πετάνε πάνω από τον ποταμό Χάντσον. Και άλλος είπε πως είχε δει με τα μάτια του τους καπνούς της μάχης ανάμεσα στους Αρειανούς και στον αμερικανικό στρατό.
Γιατροί και νοσοκόμοι τηλεφωνούσαν στα νοσοκομεία για να προσφέρουν εθελοντικές υπηρεσίες και μερικοί δημοτικοί υπάλληλοι άρχισαν να καταστρώνουν σχέδια για την εκκένωση της Νέας Υόρκης.
Από όλες τις άλλες αμερικανικές περιοχές φθάνανε τηλεγραφήματα και τηλεφωνήματα συγγενών και φίλων που αγωνιούσαν για την τύχη των δικών τους.Και όλοι αναρωτιόνταν αν οι εισβολείς κατακτούσαν όλες τις Η.Π.Α. και τον Καναδά.
Κάποια γυναίκα από το Οχάιο τηλεφώνησε σε μια εφημερίδα και ρώτησα ποια ώρα ακριβώς θα ερχόταν το τέλος του κόσμου. Μια άλλη, στην Πενσυλβάνια, την βρήκε ο σύζυγός της τη στιγμή που ετοιμαζόταν να πιει δηλητήριο, λέγοντας «Καλύτερα να πεθάνω έτσι».
Ο Γουέλς δεν αντιλήφθηκε τον πανικό που προκάλεσε παρά μόνο όταν η αστυνομία όρμισε και κατέλαβε το στούντιο του σταθμού διακόπτοντας την εκπομπή. Την επόμενη μέρα, κι ενώ οι Αμερικανοί προσπαθούσαν να συνέλθουν από τον τρόμο τους, όλος ο κόσμος, ακόμα και ο Αδόλφος Χίτλερ, γελούσε με το πάθημά τους. Ωστόσο, το γεγονός αυτό απέδειξε τη δύναμη των μέσων ενημέρωσης στις μάζες και άφησε εύφορο έδαφος στην προπαγάνδα που ασκήθηκε τα επόμενα χρόνια.
Ο Richard J. Hand παραθέτει μελέτες από απροσδιόριστους ιστορικούς που υπολόγισαν ότι περίπου 6.000.000 άτομα άκουσαν τη ραδιοφωνική μετάδοση του CBS, εκ των οποίων 1.700.000 άτομα πίστεψαν ότι ήταν αλήθεια και 1.200.000 άτομα φοβήθηκαν πραγματικά.
Μεταγενέστερες μελέτες ανέφεραν ότι ο πανικός ήταν λιγότερο διαδεδομένος απ’ ό,τι ανέφεραν οι εφημερίδες. Εκείνη την περίοδο πολλές εφημερίδες εξέφρασαν την ανησυχία ότι το ραδιόφωνο, που τότε ήταν ένα νέο μέσο ενημέρωσης, θα καθιστούσε τον Τύπο παρωχημένο. Ως εκ τούτου οι δημοσιογράφοι άρπαξαν την ευκαιρία και μεγαλοποίησαν το γεγονός του πανικού για να καταδείξουν τους κινδύνους που υποτίθεται ότι έκρυβαν οι ραδιοφωνικές εκπομπές.
Ο Robert E. Bartholomew αναφέρει ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι τρομοκρατήθηκαν κατά κάποιο τρόπο, αλλά επισημαίνει ότι τα αποδεικτικά στοιχεία για ανθρώπους που προέβησαν σε πράξεις πανικού είναι ανεπαρκή.
Το 2005, μία μελέτη του BBC ανέφερε ότι η ιδέα και το ύφος του Γουέλς μπορεί να ήταν επηρεασμένα από μία παλιότερη φάρσα που είχε κάνει το 1926 ο Ronald Knox μέσω του ραδιοφωνικού σταθμού του BBC. Εκείνη η ραδιοφωνική εκπομπή του Knox αναμείγνυε τη μετάδοση χορευτικής μουσικής με αναφορές μίας επανάστασης που υποτίθεται ότι σάρωνε το Λονδίνο και ηχητικά εφέ των καταστροφών. Η μετάδοση του Knox προκάλεσε πανικό στους ακροατές που δεν γνώριζαν ότι το πρόγραμμα ήταν φανταστικό.
Το 1874 η εφημερίδα New York Herald δημοσίευσε μία φάρσα, σύμφωνα με την οποία άγρια ζώα δραπέτευσαν από τον Κεντρικό Ζωολογικό Κήπο της Νέας Υόρκης, γεγονός που δημιούργησε ένα είδος πανικού στο κοινό που πίστεψε ότι το γεγονός ήταν αληθινό.
Άλλες μεταδόσεις
Το Φεβρουάριο του 1949, οι Leonardo Paez και Eduardo Alcaraz μετέφεραν στα ισπανικά τη ραδιοφωνική εκδοχή του Γουέλς, για το Radio Quito στο Κίτο του Ισημερινού. Η εκπομπή δημιούργησε πανικό στην πόλη. Η αστυνομία και η πυροσβεστική έσπευσε να βγει από την πόλη για να αντιμετωπίσει τη δήθεν εισβολή των εξωγήινων δυνάμεων. Αφού διαπιστώθηκε ότι η εκπομπή ήταν μυθοπλαστική, ο πανικός μετατράπηκε σε εξέγερση και εκατοντάδες άνθρωποι επιτέθηκαν στο Radio Quito και την εφημερίδα El Comercio. Τις ημέρες που προηγήθηκαν της εκπομπής, η El Comercio συμμετείχε στην εξαπάτηση του κοινού δημοσιεύοντας ψευδείς αναφορές για ΑΤΙΑ πάνω από τον Ισημερινό. Ο απολογισμός των ταραχών ήταν τουλάχιστον έξι νεκροί, συμπεριλαμβανομένων της φίλης και της ανιψιάς του Paez. Μετά το συμβάν ο Paez μετακόμισε στη Βενεζουέλα.
Η ραδιοφωνική εκπομπή του Γουέλς ήταν το αντικείμενο της τηλεοπτικής ταινίας «The Night That Panicked America» (1975).
Το 1988, με αφορμή τη 50η επέτειο της ραδιοφωνικής εκπομπής του Γουέλς, το αμερικανικό ραδιοφωνικό δίκτυο National Public Radio (NPR) μετέδωσε μία νέα εκδοχή με τους Jason Robards, Steve Allen (ο οποίος ήταν 17 ετών όταν άκουσε την εκπομπή του 1938), Douglas Edwards, Scott Simon και Terry Gross. Η εκδοχή αυτή ήταν υποψήφια για βραβείο Γκράμιστην κατηγορία Καλύτερο Άλμπουμ με Απαγγελία Λόγου ή Μη Μουσικό.
Το 1994, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός L.A. Theatre Works και ο ραδιοφωνικός σταθμός KPCC έκαναν μία αναμετάδοση του αυθεντικού κειμένου ενώπιον ακροατηρίου, με τη συμμετοχή ηθοποιών από το Σταρ Τρεκ.
Το 2002, το αμερικανικό ραδιοφωνικό δίκτυο Premiere Radio Networks έκανε μία αναπαράσταση του ραδιοφωνικού έργου με παρουσιαστή τον Glenn Beck
Το 2010, ο ουγγρικός πανεπιστημιακός σταθμός Első Pesti Egyetemi Rádió μετέφερε το έργο στα ουγγρικά, χρησιμοποιώντας τα ηχητικά εφέ του 1938 σαν να επρόκειτο για μετάδοση από ουγγρικό ραδιοφωνικό σταθμό εκείνης της χρονιάς.
Στις 30 Οκτωβρίου 2010, το Midnight Radio στο Πίτσμπουργκ μετέδωσε τον «Πόλεμο των Κόσμων» υιοθετώντας τοποθεσίες της Δυτικής Πενσυλβάνια.
Πολλοί αμερικανικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, και ιδιαίτερα εκείνοι που μεταδίδουν προγράμματα εποχής, ξαναμεταδίδουν την αυθεντική εκπομπή του Γουέλς ως παράδοση του Χάλοουϊν ενώ άλλοι μεταδίδουν τροποποιημένες μορφές του έργου.
Η ραδιοφωνική εκπομπή του Γουέλς ήταν το αντικείμενο της τηλεοπτικής ταινίας «The Night That Panicked America» (1975).
Το 1988, με αφορμή τη 50η επέτειο της ραδιοφωνικής εκπομπής του Γουέλς, το αμερικανικό ραδιοφωνικό δίκτυο National Public Radio (NPR) μετέδωσε μία νέα εκδοχή με τους Jason Robards, Steve Allen (ο οποίος ήταν 17 ετών όταν άκουσε την εκπομπή του 1938), Douglas Edwards, Scott Simon και Terry Gross. Η εκδοχή αυτή ήταν υποψήφια για βραβείο Γκράμιστην κατηγορία Καλύτερο Άλμπουμ με Απαγγελία Λόγου ή Μη Μουσικό.
Το 1994, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός L.A. Theatre Works και ο ραδιοφωνικός σταθμός KPCC έκαναν μία αναμετάδοση του αυθεντικού κειμένου ενώπιον ακροατηρίου, με τη συμμετοχή ηθοποιών από το Σταρ Τρεκ.
Το 2002, το αμερικανικό ραδιοφωνικό δίκτυο Premiere Radio Networks έκανε μία αναπαράσταση του ραδιοφωνικού έργου με παρουσιαστή τον Glenn Beck
Το 2010, ο ουγγρικός πανεπιστημιακός σταθμός Első Pesti Egyetemi Rádió μετέφερε το έργο στα ουγγρικά, χρησιμοποιώντας τα ηχητικά εφέ του 1938 σαν να επρόκειτο για μετάδοση από ουγγρικό ραδιοφωνικό σταθμό εκείνης της χρονιάς.
Στις 30 Οκτωβρίου 2010, το Midnight Radio στο Πίτσμπουργκ μετέδωσε τον «Πόλεμο των Κόσμων» υιοθετώντας τοποθεσίες της Δυτικής Πενσυλβάνια.
Πολλοί αμερικανικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, και ιδιαίτερα εκείνοι που μεταδίδουν προγράμματα εποχής, ξαναμεταδίδουν την αυθεντική εκπομπή του Γουέλς ως παράδοση του Χάλοουϊν ενώ άλλοι μεταδίδουν τροποποιημένες μορφές του έργου.
Μνημείο που ανεγέρθηκε τον Οκτώβριο του 1998 στο σημείο όπου υποτίθεται ότι προσγειώθηκαν οι Αρειανοί (Van Nest Park, Grover's Mill, Νιου Τζέρσεϊ)
https://el.wikipedia.org
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου