Ο μυστηριώδης Βρετανός που υπογράφει τις δημιουργίες του πάνω σe τοίχους κάθε είδους, καθώς γι’ αυτόν όλη η
πόλη είναι ένας καμβάς, είναι αναμφίβολα ο πιο γνωστός, πολυπαινεμένος
και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης του δρόμου που έχει δει ποτέ η παγκόσμια
σκηνή. Τον έχουν αποκαλέσει ''επαναστάτη του street art'', ''αντάρτη της τέχνης'', ''προβοκάτορα της κουλτούρας του δρόμου'' και πολλά πολλά ακόμα, καθώς το
άκουσμα και μόνο του ονόματός του εγείρει πολεμικές διαμάχες και
πύρινους διαξιφισμούς. Αυτός βέβαια προτιμά το απλούστερο ''ποιοτικός
βάνδαλος''. Το γεγονός ότι η πραγματική του ταυτότητα παραμένει άγνωστη παρά τα 20
χρόνια δράσης του σε δρόμους και τοίχους ανα την υφήλιο,
προσθέτει μυστήριο στα χρονικά του, δίνοντας το κατιτίς παραπάνω στο
έργο του. Δουλειές του Μπάνκσι έχουν εμφανιστεί στην Αγγλία, τις ΗΠΑ, την
Αυστραλία, τον Καναδά, τη Γαλλία, το Ισραήλ, την Τζαμάικα και την
Παλαιστίνη. Όπου κι αν ταξιδεύει (πάντα ινκόγκνιτο) ο περιβόητος
γκραφίστας, αφήνει το στίγμα του, τα εικονογραφικά σατιρικά και συχνά
καυστικότατα μηνύματά του που διατρέχουν χαλαρά τα σύνορα τέχνης,
φιλοσοφίας, πολιτικού στοχασμού, κοινωνιολογίας, χιούμορ και
ναρκισσισμού φυσικά.
Ο Μπάνκσι είναι ο πατέρας μιας νέας μορφής λαϊκής τέχνης που ξεπήδησε
από τους δρόμους, καθώς χρησιμοποίησε την εικαστική γλώσσα που
δημιούργησαν παλιότερα οι συνάδελφοί του για να μεταδώσει πανίσχυρα
μηνύματα μέσω του εύκολα προσβάσιμου γκράφιτι. Όλοι οι περαστικοί
μπορούν να απολαύσουν τις άλλοτε αναιδείς και βλάσφημες άλλοτε
ευαίσθητες και πολιτικοποιημένες δημιουργίες του, την ίδια ώρα που τα
δημοτικά συμβούλια των πόλεων διχάζονται για το αν πρέπει να καθαρίσουν
το παράνομο ψέκασμα του Μπάνκσι ή αντιθέτως να το προστατεύσουν και να
το αναδείξουν...
Ακόμα όμως και τα έργα της εφήμερης τέχνης του που έχουν καταστραφεί
έχουν προλάβει να μεταδώσουν τα πολιτικά και κοινωνικά κηρύγματά τους…
Τα έργα του Μπάνκσι έλκουν την έμπνευσή τους από παλιότερους φωστήρες
της τέχνης του δρόμου αλλά και από παραδοσιακούς καλλιτέχνες, καθώς
παρθενογένεση στην τέχνη δεν υπάρχει. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι έμπνευση
αντλεί από την περίφημη βρετανική μπάντα Massive Attack και το μέλος της
(και φοβερό γκραφιτά) Robert 3D Del Naja, αν και είναι σαφές ότι η
δουλειά του έχει πολλά κοινά με τον διαβόητο γάλλο καλλιτέχνη του δρόμου
και ''πατέρα του στένσιλ'' Blek Le Rat.
Παρά το γεγονός ότι ο Blek ήταν άλλοτε ευχαριστημένος που η δουλειά του
ενέπνεε νέους καλλιτέχνες, πλέον έχουν καταφερθεί δημόσια κατά του
κοπιαρίσματος του έργου του από τον Μπάνκσι. Ο ίδιος ο Μπάνκσι έχει πει
ότι κάθε φορά που κάνει κάτι διαπιστώνει εκ των υστέρων ότι ο Blek το
είχε κάνει 20 χρόνια πρωτύτερα.
Παρά τις εκλεκτικές συγγένειες με πολλούς παλιότερους και σύγχρονους
γκραφιτάδες όμως, η δουλειά του Μπάνκσι έχει αποκτήσει το δικό της
αναγνωρίσιμο στιλ ξεπηδώντας πια ως αιχμή του δόρατος στο street art.
Σωστό φαινόμενο πια, το ασεβές κοινωνικο-πολιτικό έργο του Μπάνκσι έχει
αφήσει ανεξίτηλο το χνάρι του στον κόσμο, όντας το πιο πολιτικοποιημένο
και οργισμένο σχόλιο πάνω στην ανθρωπιστική κρίση της Δύσης, μια
πραγματική σπουδή στη σύγχρονη ανθρώπινη κατάσταση. Και βέβαια έχει
γνωρίσει τη μεγαλύτερη αποδοχή και εμπορική επιτυχία, μεταμορφώνοντας το
τοπίο της τέχνης του δρόμου και αλλάζοντας καθοριστικά την υποδοχή της
από πλευράς κοινού.
Η σχολή σκέψης και εικαστικής δημιουργίας που ξεπήδησε από τη δουλειά
του Μπάνκσι έχει ανοίξει διάπλατα τις πόρτες για τόσους και τόσους νέους
καλλιτέχνες του δρόμου, δημιουργώντας ένα ολοκαίνουριο φαινόμενο που οι
κοινωνικοί αναλυτές ονόμασαν
''Επίδραση Μπάνκσι''.
Ποιος είναι ο μυστηριώδης γκραφιτάς;
Η ερώτηση για την ταυτότητά του ανακυκλώνεται εδώ και δύο δεκαετίες, σε
ένα ατέρμονο παιχνίδι θεωριών και σεναρίων συνωμοσίας. Όσο μάλιστα ο
Μπάνκσι κρύβει επιμελώς το ποιος είναι, τόσο οι θεωρίες φουντώνουν. Η
δημοφιλέστερη απ’ όλη τον θέλει γέννημα-θρέμμα του Μπρίστολ της Αγγλίας
και του δίνει μάλιστα και όνομα: Robin Gunningham.
Ο βρετανικός Τύπος έχει φιλοξενήσει συχνά εκτενή άρθρα για τον
Gunningham, επιστρατεύοντας ακόμα και παλιούς συμμαθητές του, οι οποίοι
τον τοποθετούσαν στους τρεις καλύτερους μαθητές με καλλιτεχνικές
ανησυχίες στην τάξη. Μια φωτογραφία που φέρεται να απεικονίζει τον
Μπάνκσι επί τω έργω στην Τζαμάικα είναι οι στυλοβάτης της εν λόγω
θεωρίας…
Αν είναι πράγματι ο Gunningham, όπως ορκίζεται πια η βρετανική εφημερίδα
Daily Mail, τότε φοιτούσε ως παιδί σε πανάκριβο ιδιωτικό σχολείο του
Μπρίστολ, το οποίο εγκατέλειψε ωστόσο στα 16 του για να αφιερωθεί στο
γκράφιτι και να γνωρίσει τον κόσμο, εγκαταλείποντας τελικά και την πόλη.
Αν ο Μπάνκσι είναι ο Gunningham, κάτι το οποίο αρνείται σθεναρά ο
καλλιτέχνης, τότε γεννήθηκε το 1973. Ο ίδιος ο Μπάνκσι, μεγάλος
προβοκάτορας πάντα, φιλοτέχνησε μια ψευτοαυτοπροσωπογραφία του πάνω σε
τοίχο του Λονδίνου ως Gunningham. ...
Η εισβολή στα μουσεία: Ο φαντομάς Μπάνκσι.
Διατρέχοντας πάντα σύνορα και καταρρίπτοντας τα όρια της τέχνης, ο
Μπάνκσι έχει κάνει και μια σειρά εντελώς αμφιλεγόμενων παρεμβάσεων σε
χώρους τέχνης και μουσεία. Το 2005, για παράδειγμα, έβαλε πολλούς δικούς
του και ανατρεπτικούς πίνακες σε αρκετά μουσεία της Νέας Υόρκης,
συμπεριλαμβανομένων του ΜΟΜΑ, του Met και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας.
Κρέμασε επίσης ένα πρωτόγονο σκίτσο του με προϊστορικούς ανθρώπους να
σπρώχνουν καροτσάκι σουπερμάρκετ στο Βρετανικό Μουσείο, αν και αυτό
καταστράφηκε λίγο αργότερα από τους ιθύνοντες του μουσείου.
Το 2006, αντικατέστησε 500 αντίτυπα του πρώτου δίσκου της Πάρις Χίλτον
με ένα εναλλακτικό δικό του εξώφυλλο, με αρκετά να βρίσκουν μάλιστα τον
δρόμο της αγοράς πριν ανακαλυφθεί η φάρσα. Σήμερα βέβαια τα δικά του CD
πωλούνται έναντι 500 και 600 ευρώ online. Την ίδια χρονιά, ο Μπάνκσι
τοποθέτησε μια φουσκωτή κούκλα ντυμένη σαν τρόφιμο του Γκουαντάναμο στο
θεματικό πάρκο της Ντίσνεϊλαντ στην Καλιφόρνια.
Μέχρι και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012 υποδέχτηκε με τη
δική του ανατρεπτική ματιά, γεμίζοντας τη βρετανική πρωτεύουσα με τη νέα
του δουλειά.
Παρά τη φήμη και το καθεστώς θρύλου που απολαμβάνει πια ο βρετανός
γκραφιτάς, δημοτικά συμβούλια, ιδιοκτήτες και συνάδελφοί του καλλιτέχνες
του δρόμου καταστρέφουν συχνά τα έργα του: η δουλειά του στη Μελβούρνη
της Αυστραλίας, το Ντιτρόιτ των ΗΠΑ και το Τορόντο του Καναδά, ας πούμε,
έχει εξαφανιστεί σχεδόν. Ακόμα και στη γενέτειρά του οι Αρχές σπεύδουν
να καλύψουν με λευκή μπογιά το αναγνωρίσιμο εικαστικό του χνάρι…
Πέρα από καλλιτέχνης του δρόμου, ο Μπάνσκι είναι επιτυχημένος συγγραφέας
και σκηνοθέτης. Το φιλμ του ''Exit Through the Giftsho'' (2010), που
παρουσιάζει τον Mr. Brainwash, έφτασε μέχρι τα Όσκαρ. Ταυτοχρόνως, έχει εκδώσει 6 βιβλία-λευκώματα της δουλειάς του, που
παρουσιάζουν ωστόσο πολλές από τις απόψεις του: ''Λένε ότι τα γκράφιτι
τρομάζουν τους ανθρώπους και αποτελούν δείγμα κοινωνικής παρακμής. Αυτό
είναι ψέμα. Τα γκράφιτι κρύβουν κινδύνους μόνο για τους πολιτικούς, τα
στελέχη των διαφημιστικών και τους γκραφίστες''…
Παρά τις κριτικές, λίγοι θα έσπευδαν να τον αποκαλέσουν βάνδαλο, καθώς η
δουλειά του παραείναι έξυπνη, καυστική και πολιτικοποιημένη για να
περάσει ως καταστροφή. Και κάτι ακόμα: καθώς όλη του η δουλειά είναι
αμφιλεγόμενη, εκεί ίσως εδράζεται το μεγάλο μυστικό της επιτυχίας του…
Πηγή: newsbeast.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου