Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Αναζητώντας την πόλη «Ζ»


Πέρσι Χάρισον Φόσετ, ο πραγματικός Ιντιάνα Τζόουνς

Μία από τις πλέον ρομαντικές φυσιογνωμίες της εξερεύνησης του δάσους του Αμαζονίου, ο Βρετανός αντισυνταγματάρχης Πέρσι Χάρισον Φόσετ ηγήθηκε πολλών σημαντικών αποστολών στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου και του Μάτο Γκρόσο, όπου και έχασε τη ζωή του υπό ανεξιχνίαστες μέχρι σήμερα συνθήκες, το 1925. Ο Φόσετ, που απασχολείται στη χάραξη των συνόρων μεταξύ Βολιβίας και Βραζιλίας το 1906, μαγεύεται από τον Αμαζόνιο και αποφασίζει να τον εξερευνήσει για λογαριασμό του, έχοντας εξασφαλίσει την οικονομική στήριξη εφημερίδων και βιομηχανικών συμφερόντων, που ενδιαφέρονταν για νέα κοιτάσματα πολύτιμων μετάλλων, αλλά και για τη δημιουργία νέων φυτειών καουτσούκ.

Μυστικιστής
Κατά τη διάρκεια των περιηγήσεών του, ο Φόσετ ασπάζεται τον μυστικισμό της θεοσοφίας και μεταδίδει συναρπαστικές ιστορίες μεγάλου προσωπικού κινδύνου στους αναγνώστες του στη Βρετανία. Στην πρόζα του ρομαντικού αντισυνταγματάρχη δεν χωράει το συνηθισμένο: τα φίδια «έχουν μάτια σαν πετράδια», ανακαλύπτει το χωριό των «ανθρώπων – νυχτερίδων» και ο πιλότος που τον οδηγεί στον Αμαζόνιο σκοτώνεται έχοντας δεχθεί στο σώμα του όχι ένα ή δύο, αλλά 42 (!) βέλη ιθαγενών. Το 1924 ο Φόσετ μελετάει χειρόγραφο του 18ου αιώνα στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Ρίο ντε Τζανέιρο, που περιγράφει αρχαία χαμένη πόλη, κρυμμένη στα βάθη του τροπικού δάσους. Ο ευφάνταστος Βρετανός εικάζει ότι πρόκειται για πόλη χτισμένη από τους κατοίκους της βυθισμένης Ατλαντίδας, την οποία ονομάζει Ζ.Η εμμονή του να ανακαλύψει την πόλη Ζ τον οδηγεί στη διοργάνωση αποστολής το επόμενο έτος, στην οποία μετέχουν οι γιος του Τζακ και ο επιστήθιος φίλος του Ράλεϊ Ρίμελ. Οι αφάνταστες δυσκολίες που συναντούν οι εξερευνητές πείθουν τους βαστάζους τους να εγκαταλείψουν την προσπάθεια. Τη στιγμή της αποχώρησής τους, ο Φόσετ τούς δίνει γράμμα προς τη σύζυγό του, γεμάτο αισιοδοξία: «Δεν πρέπει να φοβάσαι την αποτυχία» της γράφει, ενώ απαιτεί από τους βαστάζους -που επιστρέφουν στην Μπελέμ- να μην οργανώσουν αποστολή διάσωσης. Ουδείς από τα τρία μέλη της αποστολής δεν επιστρέφει στον πολιτισμό. Οι 15 διερευνητικές αποστολές που πραγματοποιήθηκαν για τον εντοπισμό του Φόσετ επέστρεψαν άκαρπες, ενώ οι μύθοι γύρω από την τύχη του αφθονούν, με διηγήσεις αυτοχθόνων για «Βρετανό σε σύγχυση, που βγήκε ξαφνικά ύστερα από χρόνια από τη ζούγκλα» ή την ανακάλυψη οστών τη δεκαετία του 1950 από τον Βραζιλιάνο εξερευνητή Βίλας Μποάς, που αποδείχθηκε εντέλει πως δεν ανήκουν στον Φόσετ.



Ο λόγος για τον αρχαιολόγο συνταγματάρχη Πέρσι Χάρισον Φόσετ, που χάθηκε στα βάθη της ζούγκλας του Αμαζονίου το 1925. Πολλές φορές έγιναν επιχειρήσεις για την εξεύρεσή του, αλλά ο γενναίος Βρετανός με το τσιγκελωτό μουστάκι δεν εντοπίστηκε ποτέ.Τα σενάρια για το τι απέγινε είναι πολλά και ορισμένα ιδιαίτερα ευφάνταστα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι δολοφονήθηκε από φυλή ιθαγενών, άλλοι ότι έπεσε θύμα της κατάρας που προστάτευε την περιοχή που ο ίδιος είχε σημαδέψει με ένα «Ζ» πάνω σε χάρτη. «Ή μήπως βρήκε το χαμένο θησαυρό και αποφάσισε να τον κρατήσει όλον για τον εαυτό του;», αναρωτιούνται κάποιοι.Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Φόσετ αποτέλεσε έναν κινηματογραφικό θησαυρό, αφού οι τρεις ταινίες του Ιντιάνα Τζόουνς, του ήρωα που ενέπνευσε, έκαναν ρεκόρ εισπράξεων.Ο στρατιωτικός, που γεννήθηκε στο Τόρκεϊ και φοίτησε στην Οξφόρδη, υπηρέτησε στο Βασιλικό Πυροβολικό κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου. Ξαφνικά όμως, από βιβλία που διάβασε για τον Αμαζόνιο ανέπτυξε εμμονή γι’ αυτή τη γωνιά του πλανήτη και άρχισε τις αποστολές στη Νότια Αμερική, στις αρχές του 1920, προσπαθώντας να φέρει στο φως χαμένους πολιτισμούς.Αν και το παράστημά του δεν το πρόδιδε -ήταν ψηλός, γεροδεμένος και με έντονο βλέμμα-, ο Φόσετ δεν ακολουθούσε τη λογική του, αλλά την έντονη φαντασία του. Συγκεκριμένα, ό,τι έκανε ξεκινούσε από τη βεβαιότητά του ότι κάποια στιγμή θα έβρισκε το δικό του «El Dorado», μία μυθική πόλη φτιαγμένη από χρυσό. Τον Ιανουάριο του 1925, λοιπόν, ξεκίνησε από το Λονδίνο και με πλοίο έφτασε στη Νέα Υόρκη και από εκεί στο Ρίο, με τον γιο του Τζακ και έναν συνάδελφό του, τον Ράλι Ρίμελ. Με τρένο που πήραν από το Σάο Πάολο έφτασαν μέχρι τον ποταμό Παραγουάη και εκεί με ατμόπλοιο κατέληξαν στο Κουγιάμπα. Από αυτό το σημείο ξεκινούσε το ταξίδι τους στο άγνωστο.Ο ίδιος είχε γράψει στη σύζυγό του, τη Νίνα, ότι μετά τις 2 Απριλίου που θα έφταναν στην Κουγιάμπα «θα εξαφανιστούμε από τον πολιτισμό μέχρι το τέλος της επόμενης χρονιάς». Τελικά, έμελλε να εξαφανιστούν για πάντα.Πάντως, κατά καιρούς, το πρώτο διάστημα της εξαφάνισης του, έφταναν γράμματα στη σύζυγό του τα οποία -όπως αποδεικνυόταν- είχαν γραφτεί πολλούς μήνες πριν. Μέσα σε αυτά περιέγραφε τους κινδύνους που αντιμετώπιζε από τους κροκόδειλους, τα φίδια και τους «άγριους» στο τεράστιο υψίπεδο του Μάτο Γκρόσο.Αυτές οι περιγραφές μάλιστα ενέπνευσαν και τον Αρθουρ Κόναν Ντόιλ για να γράψει το βιβλίο του «The Lost World». Δεν ήταν όμως ο μόνος που «εξαργύρωσε» το θρύλο ο οποίος δημιουργήθηκε γύρω από το όνομα του Φόσετ.

Η αναζήτηση της πολιτείας Ζ
Ενα χρόνο πριν την τελευταία του αποστολή, ο Πέρσι Χάρισον Φόσετ είχε χρεοκοπήσει. Ο συνταγματάρχης του βρετανικού στρατού βρίσκεται σε τέτοια κατάσταση ένδοιας, ώστε είναι αναγκασμένος να μετακομίσει με την οικογένειά του σε μια καλύβα χωρίς ρεύμα και τρεχούμενο νερό. Για να εξασφαλίσει ένα έσοδο, ο διάσημος ήρωας προηγούμενων εξερευνήσεων στη ζούγκλα της Βραζιλίας χρειάστηκε να ξεπουλήσει τα έπιπλά του, ενώ χρωστά ακόμη και τη συνδρομή του -τρεις στερλίνες- στη Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία.Ωστόσο, ακέραιο παραμένει ένα φιλόδοξο σχέδιό του, που ο ίδιος πιστεύει ότι θ’ αναβαθμίσει το γόητρο, αλλά και την οικονομική του κατάσταση -να ανακαλύψει τη μυστηριώδη πολιτεία Ζ, λίκνο ενός μεγάλου πολιτισμού καταμεσής της τρομερής Αμαζονίας. Ανοιξη του 1925, ο Φόσετ ξεκινά συντροφευμένος από τον γιο του, Τζακ, και τον καλύτερό του φίλο, διαθέτοντας ελάχιστα στοιχεία – αναφορές για τη χαμένη στη βλάστηση πολιτεία των ονείρων του. Οι τελευταίοι, που θα αντικρίσουν την αποστολή, λίγες εβδομάδες αργότερα, θα είναι μερικοί Ινδιάνοι, μετά η ομάδα εξαφανίζεται οριστικώς στη ζούγκλα. Από τότε αρχαιολόγοι, γεωγράφοι και ερασιτέχνες εξερευνητές θα κάνουν κάθε είδους υποθέσεις για την τύχη των μελών.Εκτός από διάφορες φαιδρές τοποθετήσεις, οι θαυμαστές του Βρετανού εξερευνητή δεν έχουν ανακαλύψει έκτοτε και πολλά. Ωστόσο, τελευταίως νέα στοιχεία φέρονται να ρίχνουν νέο φως στην υπόθεση.

Αγνωστα ντοκουμέντα
Με ιδιαίτερη ακρίβεια διερεύνησε την ιστορία του Φόσετ ο Αμερικανός συγγραφέας Ντέιβιντ Γκραν -και ανακάλυψε ανέλπιστα εντελώς άγνωστα ντοκουμέντα και σημειώσεις του εξερευνητή, που είχαν μείνει ξεχασμένα σε μπουφέ εγγονής του Φόσετ.* Και φαίνεται πως το περιεχόμενό τους είναι αρκετά εντυπωσιακό, ώστε ο ίδιος ο Μπραντ Πιτ ενδιαφέρθηκε να γίνει σενάριο για το Χόλιγουντ.Ο επίσης Αμερικανός ανθρωπολόγος Μάικλ Χέκενμπεργκερ ανακάλυψε ίχνη που δίδουν περίτρανα δίκιο στα οράματα του Φόσετ -ο ερευνητής από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα σχεδόν δεν πίστευε στα μάτια του, όταν καταμεσής της ζούγκλας εντόπισε κάποια δακτυλιοειδή σκάμματα διαμέτρου μεγαλύτερης του ενός χλμ., όπου βρίσκονταν σκόρπια θραύσματα αρχαίων αγγείων περίτεχνα ζωγραφισμένα. Κατόπιν λεπτομερέστερης παρατήρησης, διαπιστώθηκε πως τα σκάμματα ήσαν εγκαταστάσεις οχυρών, που περιτριγυρίζονταν κάποτε από φράκτες από πασσάλους. Επιπλέον κάτω από την πυκνή βλάστηση ο Χέκενμπεργκερ διέκρινε ίχνη ενός πολύπλοκου οδικού δικτύου, που πιθανότατα συνέδεε τις αμυντικές εγκαταστάσεις μεταξύ τους. Προφανώς, κάποιες ινδιάνικες φυλές διατηρούσαν ήδη πριν χιλιάδες χρόνια μέσα στη ζούγκλα καλλιέργειες με ένα εξελιγμένο σύστημα οικισμών, που -κατά τον Αμερικανό ειδικό- μπορεί ανέτως να συγκριθεί με τα χωριά της μεσαιωνικής Ευρώπης.

Λανθασμένα ίχνη
Κατά τα φαινόμενα, η αποστολή του Φόσετ βρισκόταν σε καλό δρόμο για την κορυφαία ανακάλυψη -παρ’ όλο που οι περισσότεροι φρονούσαν ότι η ομάδα περιπλανιόταν άσκοπα στην ανήλιαγη, οργιώδη βλάστηση. Οι αποστολές που ακολούθησαν προσπάθησαν ανεπιτυχώς ν’ ακολουθήσουν τα βήματα του Βρετανού οραματιστή -και τώρα αποκαλύπτεται γιατί. Οπως ανακάλυψε ο Γκραν, ο Φόσετ άφηνε επί τούτου λανθασμένα ίχνη για να παραπλανήσει επίδοξους μιμητές του, μάλιστα, είχε συνεννοηθεί με τη σύζυγό του, Νίνα, μέσω δικού τους κώδικα, για να κρατήσει κρυφές τις τοποθεσίες μέσα στη ζούγκλα.Εν τω μεταξύ σίγουρο φαίνεται ότι ο Φόσετ ακολουθούσε πορεία που θα τον οδηγούσε εκεί όπου ο Χέκενμπεργκερ ανακάλυψε υπολείμματα οικισμών. Ισως ο Βρετανός εξερευνητής να προσπέρασε τη μυστηριώδη πολιτεία του -πιθανόν προσδοκώντας κάτι μεγαλειώδες όπως οι πυραμίδες των Μάγια και των Ινκας. Ισως να είχε δει και τα ίχνη των κτισμάτων και των σκαμμάτων και, αναμένοντας δείγματα εντυπωσιακής αρχιτεκτονικής, να μην τους έδωσε σημασία.Το τελικό στάδιο της αποστολής και τι πραγματικά συνέβη εκεί, παραμένουν ακόμη στο σκοτάδι. Γιατί, εκτός από την απώλεια προσανατολισμού και την πείνα, στη ζούγκλα καραδοκούσαν και οι κίνδυνοι από επώδυνες διεισδύσεις ειδών μικροσκοπικής πανίδας, όπως και από γνωστά και άγνωστα μικρόβια. Στην καλύτερη περίπτωση μπορεί ο Π.Χ. Φόσετ να επέζησε -έχοντας ή όχι ανακαλύψει τη μυστηριώδη πόλη Ζ- ώς τα βαθιά γεράματα, όπως έχει παρουσιαστεί σε κάποια κόμικς -ως κουρασμένος από τον δυτικό πολιτισμό παππούς με μακριά λευκή γενειάδα…


O Φώσετ στο Μάτο Γκρόσο

* David Grann: «The Lost City of Ζ», Simon & Schuster, London

Πηγές:’Καθημερινή’,’Εσπρεσσο’.’enet’

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η χαμένη αποικία Roanoke και η μυστηριώδης λέξη Croatoan

Croatoan : Μια μυστηριώδης λέξη που έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των απανταχού κυνηγών του μυστηρίου, εδώ και αιώνες. Τι συνέβη στη χαμένη αποικία της Βόρειας Καρολίνας, στο Roanoke Island ; Πολλές θεωρίες έχουν προταθεί αλλά καμιά μέχρι τώρα δεν έχει επικρατήσει ως η πιο πιθανή, αντίθετα ο γρίφος μεγαλώνει. Μια ομάδα εποίκων εξαφανίστηκε στη Βόρεια Αμερική χωρίς κανένα ίχνος και κανείς δεν έχει βρει στοιχεία για την τύχη τους εδώ και αιώνες. Η αποικία Roanoke ήταν ο πρώτος αγγλικός οικισμός στην Αμερική. Αφού έμαθε για μια πλούσια, όμορφη περιοχή στην Αμερική η Βασίλισσα Ελισάβετ Ι, της Αγγλίας, αποφάσισε να προσαρτήσει αυτή τη περιοχή της Βιρτζίνια. Στη συνέχεια, έδωσε στον Sir Walter Raleigh  άδεια να δημιουργήσει μια αποικία. Θα χρηματοδοτούσε και θα σχεδίαζε την εκστρατεία στη περιοχή που βρίσκεται τώρα η Βόρεια Καρολίνα. Ο Raleigh είχε 10 χρόνια για να ολοκληρώσει την αποστολή. Το 1585, μια αποστολή με επικεφαλής τον Sir Richard Grenville, που αποτελούνταν απ

Aπομεινάρι από την αρχαία Θάλασσα της Τηθύος νότια της Κρήτης.

Κατα την περιήγηση της ομάδας έρευνας των αστικών μυστικών στο διαδίκτυο ''σκοντάψαμε'' σε ένα άρθρο του πρώτου θέματος με τίτλο Νότια της Κρήτης ο αρχαιότερος ωκεάνιος φλοιός στον κόσμο   το οποίο μας πληροφορεί ότι ο βυθός της Ανατολικής Μεσογείου περιέχει τον αρχαιότερο ωκεάνιο φλοιό στον κόσμο, ηλικίας έως 340 εκατομμυρίων ετών, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα. Συγκεκριμένα πρόκειται για την υποθαλάσσια περιοχή γνωστή ως Λεκάνη του Ηροδότου , που βρίσκεται νοτιοανατολικά της Κρήτης, νοτιοδυτικά της Κύπρου και βόρεια της Αιγύπτου. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ρόι Γκρανότ του Πανεπιστημίου Μπεν Γκουριόν του Ισραήλ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωεπιστημών "Nature Geoscience". Στους ωκεανούς της Γης λαμβάνει χώρα μια συνεχής ανακύκλωση, καθώς στις λεγόμενες ζώνες καταβύθισης ο φλοιός εισχωρεί στον μανδύα του πλανήτη για να αναδυθεί ξανά μετά από εκατομμύρια χρόνια. Ο βυθός των θαλασσών συνήθως έχει ηλικία όχι μεγαλύτε

Ένθετος Ζωδιακός Κύκλος σε τοιχογραφία εκκλησίας του Πηλίου.

Η ομάδα έρευνας των αστικών μυστικών θα μας ταξιδέψει στο θρυλικό βουνό της Μαγνησίας, στο όρος Πήλιο. Θα μεταβούμε νοερά στην μαγευτική Τσαγκαράδα ή ακόμη πιο συγκεκριμένα στις Μηλιές. Εκεί το ενδιαφέρον μας προσέλκυσε μια εκλησία, στην κεντρική πλατεία του χωριού. Ο Ιερός Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών στις Μηλιές Πηλίου ο οποίος αποτελεί δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με ιδιέταιρο κατασκευαστικά χαρακτήρα, αξιόλογες τοιχογραφίες και μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον.  Ο ρυθμός του είναι τρίκλιτη βασιλική με δώδεκα εσωτερικούς τρούλους και αποτελείται από τον πρόναο και τον κυρίως ναό. Χτίστηκε κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, από το 1741 έως το 1774, χωρίς καμπαναριό και με τέτοιο τρόπο ώστε το εξωτερικό του να μην προδίδει την αληθινή φύση του κτιρίου, για την προστασία του.  Από την προφορική παράδοση γνωρίζουμε, ότι η αγιογράφηση έχει γίνει από Αγιορείτη μοναχό και το τέμπλο, που είναι ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο από ξύλο φλαμουριάς και έχει κατασκευαστεί από Ηπειρώτε