Ο Ιπτάμενος Ολλανδός είναι μυθικό πλοίο-φάντασμα της Εποχής των Εξερευνήσεων που πρωταγωνιστεί σε διάφορους ναυτικούςθρύλους, οι οποίοι έχουν συνήθως -αλλά όχι αποκλειστικά- βρετανική ή αμερικανική προέλευση. Στις περισσότερες εκδοχές, το πλήρωμά του πέθανε εν πλω στα ανοιχτά του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδος και καταδικάστηκε να μην πιάσει λιμάνι μέχρι τη Δευτέρα Παρουσία. Έκτοτε το πλοίο προσεγγίζει σκάφη που περνούν απ' την περιοχή και οι ψυχές του πληρώματος προσπαθούν να μάθουν νέα για τους δικούς τους, κάτι που θεωρείται πολύ κακός οιωνός.Η δημοφιλία του μύθου υπήρξε τόσο μεγάλη, που πολλοί ναυτικοί ήταν σίγουροι ότι τον συνάντησαν σε κάποιο ταξίδι τους - όχι μόνο κατώτερο πλήρωμα, αλλά και μορφωμένοι αξιωματικοί, όπως για παράδειγμα ο Βρετανός μονάρχης Γεώργιος Ε΄ που είχε υπηρετήσει στοπολεμικό ναυτικό πριν στεφθεί βασιλιάς. Η σύγχρονη επιστήμη απορρίπτει κατηγορηματικά την ύπαρξή του, αποδίδοντας τις «συναντήσεις» σε διπλό αντικατοπτρισμό (φάτα μοργκάνα) και αυθυποβολή.
Ο Ιπτάμενος Ολλανδός, πίνακας του Albert Pinkham Ryder (1847-1917).
Πιστεύεται ότι οι πρώτες διηγήσεις για τον Ιπτάμενο Ολλανδό κυκλοφόρησαν μεταξύ των ναυτικών κατά το 17ο αιώνα και συνδέονται με το γεγονός ότι ο περίπλους της Νότιας Αφρικής ήταν το πιο επικίνδυνο τμήμα της χρυσοφόρας ρότας, η οποία συνέδεε τα μεγάλα λιμάνια του Βόρειου Ατλαντικού με τις αγορές μπαχαρικών (και αργότερα αποικίες) του Ινδικού Ωκεανού. Η πρώτη γραπτή καταγραφή, όμως, έγινε αρκετά αργότερα από τον Τζορτζ Μπάρινγκτον (1795). Μικροαπατεώνας που πέρασε για λίγο απ' τη σωφρωνιστική αποικία Μπότανι Μπέι (το σημερινό Σίδνεϊ της Αυστραλίας), ο Μπάρινγκτον διέσωσε πως αρκετοί ναυτικοί μιλούσαν για ένα στοιχειωμένο ολλανδικό πολεμικό πλοίο που εμφανιζόταν έξω απ' το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας, περιβεβλημένο με μαύρο σύννεφο. Ενώ όμως αρχικά φαινόταν να τους καταδιώκει, τελικά εξαφανιζόταν όταν έφτανε αρκετά κοντά.Το 1803, ο Σκωτσέζος οριενταλιστής Τζον Λέιντεν κατέγραψε μια «συνήθη δεισιδαιμονία μεταξύ των ναυτικών», ότι στα γεωγραφικά πλάτη νοτίως της Αφρικής, οι καταιγίδες συχνά συνοδεύονται από ένα πλοίο-φάσμα που λέγεται Ιπτάμενος Ολλανδός. Το πλήρωμά του υποτίθεται πως βρέθηκε ένοχο για φοβερό έγκλημα, καταδικάστηκε σε λοιμό και μέχρι σήμερα διασχίζει την ίδια θάλασσα, περιμένοντας να λήξει η ποινή του. Mία δεκαετία αργότερα, ο Γουόλτερ Σκοτ διέσωσε μια άλλη εκδοχή: Επρόκειτο για ένα πολύ πλούσιο πλοίο που στοιχειώθηκε από φόνο και πειρατεία, γι' αυτό η εμφάνισή του θεωρείται απ' τους ναυτικούς ως ο χειρότερος από όλους τους οιωνούς.Καθώς οι σχετικές λαϊκές αφηγήσεις γίνονταν όλο και πιο δημοφιλείς στις αρχές του 19ου αιώνα, δεν ήταν λίγοι οι συγγραφείς που τις χρησιμοποίησαν ως πρώτη ύλη για τη δική τους μυθοπλασία, προσθέτοντας νέα στοιχεία ή μεταφέροντας τη δράση σε άλλες θάλασσες. Ανάμεσα σε αυτούς είναι οι Σάμιουελ Κόλεριτζ (1798), Τόμας Μουρ (1806), Χάινριχ Χάινε (1826 και 1833), Έντγκαρ Άλλαν Πόε (1833), Ουάσινγκτον Ίρβινγκ (1855) και άλλοι. Σε ένα απόσπασμα του Χάινε βασίστηκε ο Ρίχαρντ Βάγκνερ για το λιμπρέτο του οπερατικού Ιπτάμενου Ολλανδού, ο οποίος παρουσιάστηκε το 1843.
Ποιος ήταν ο Ιπτάμενος Ολλανδός; Για περισσότερα από 150 χρόνια, ο θρύλος του Ιπτάμενου Ολλανδού αναφέρεται στις συζητήσεις των ναυτικών.Πολλοί ναυτικοί αναφέρονται σε ενα τρικάταρτο ολλανδικό ιστιοφόρο με κόκκινα πανιά του 17ου αιώνα με το όνομα -Ό Ολλανδός-.Τελικά οι μύθοι και οι δοξασίες,δεν αφορούν το πλοίο, αλλά τον καπετάνιο του.Ο πιο διαδεδομένος θρύλος είναι εκείνος που μιλά για έναν καπετάνιο με το όνομα Hendrick Van der Decken. Με το πλοίο του -Ο Ολλανδός-,στα μέσα του 17ου αιώνα, κατευθύνεται από το Άμστερνταμ προς την Ινδία, όταν πέφτει σε μεγάλη καταιγίδα στο ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Υπερβολικά σίγουρος στο ταλέντο του,βεβαιώνει τους ναύτες ότι θα καταφέρει να διαπλεύσει το ακρωτήρι «ακόμη κι αν χρειαστεί να φτάσει το πλοίο μέχρι το τέλος του κόσμου».Το μόνο που κατάφερε ήταν να βυθίσει το πλοίο αύτανδρο.Ως τιμωρία για την ανοησία του το πλοίο είναι καταδικασμένο να παλεύει στην αιωνιότητα με τις καταιγίδες.Μια άλλη άποψη του θρύλου,λέει για ένα καπετάνιο με το όνομα Barent Fokke,γύρω στο 1650. Ο άγριος και βάρβαρος χαρακτήρας του είναι γνωστόςσε όλους τους ναυτικούς αλλά το πλοίο του ήταν το πιο γρήγορο απο όλα. Μπορούσε να κάνει την απόσταση Άμστερνταμ – Μπατάβια(Τζακάρτα-Ινδονησία) σε τρεις μόλις μήνες, εκπληκτικό κατόρθωμα για την εποχή, κατόρθωμα απίστευτο αν -σύμφωνα με πολλούς- δεν επέμβει ο ίδιος ο Διάβολος. Έτσι, όταν το πλοίο εξαφανίζεται μια μέρα στη θάλασσα, γεννιέται ένας θρύλος που το θέλει να διασχίζει στους αιώνες τις θάλασσες, καταραμένο γιατί διέπραξε συμφωνία με το Διάβολο.Σύμφωνα με μια τρίτη εκδοχή, ο καπετάνιος του πλοίου λεγόταν Van der Staten και τιμωρήθηκε να περιπλανιέται αιωνίως στις θάλασσες γιατί ήταν το μοναδικό πλοίο που σάλπαρε απο το Άμστερνταμ για τα ανοιχτά,ημέρα Μεγάλης Παρασκευής.Μια τέταρτη εκδοχή αναφέρεται σε ένα καπετάνιο ονομαζόμενο Ramhout van Dam.Επι των ημερών του είχαν γίνει τρομερά αλλά ανεξήγητα εγκλήματα στο πλοίο.Σε ενα ταξίδι το πλήρωμα είχε χτυπηθεί απο πανούκλα και δεν μπορούσε να <<δέσει>> σε κανένα λιμάνι λόγω απαγόρευσης.Εκτότε πλοίο και πλήρωμά είναι καταδικασμένοι να πλέουν για πάντα.ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ: Πολλοί ναυτικοί ορκίζονταν σε ότι πιο ιερό είχαν ότι ήταν μάρτυρες εμφάνισης του Ιπτάμενου Ολλανδού. Μια πρώτη αναφορά γίνεται το 1835 όταν ενα αγγλικό εμπορικό πλοίο στο ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας πλέει ξαφνικά σε πορεία σύγκρουσης με ενα -παλιό τρικάταρτο ιστιοφόρο,το οποίο εξαφανίζεται μέσα σε καταιγίδα-,ενω ο καιρός ήταν κάλος!!Η πιο συγκλονιστική μαρτυρία είναι αυτή του πληρώματος του πλοίου Η.M.S. Bacchante, που άνηκε στο Βασιλικό Στόλο του Βρετανικού Ναυτικού.Ο νεαρός δούκας του Γιόρκ και μελλοντικός βασιλιάς της Αγγλίας Γεώργιος ο Ε’ , δεκατριών χρονών τότε, ταξίδευε ως σημαιοφόρος του πλοίου.Τη νύχτα της 11ης Ιουλίου 1881, το πλοίο βρισκόταν στο ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.Ένα φως εμφανίζεται στο σκοτάδι και μαζί μ’ αυτό ξεπροβάλλει ένα πλοίο περιτριγυρισμένο από μια τρομακτική κοκκινωπή αύρα και “κόβει” το δρόμο στο Η.M.S. Bacchante. Κάποιοι από το πλήρωμα τρέχουν στην πρύμνη για να δουν το φαινόμενο,αλλά το πλοίο εξαφανίζεται στο σκοτάδι το ίδιο μυστήρια όπως και εμφανίσθηκε. Ο δούκας όπως και δώδεκα μέλη του πληρώματος, παρατηρούν άφωνοι το θέαμα.Τη ίδια νύχτα,ο ναύτης που αντελήφθη πρώτος το πλοίο – φάντασμα έπεσε από το κατάρτι και σκοτώθηκε. Μερικές εβδομάδες αργότερα, ο ναύαρχος του πλοίου πεθαίνει. Για κάποιους, τα δραματικά αυτά γεγονότα συνδέονται με την περίεργη εμφάνιση του πλοίου.Το 1887, το πλήρωμα του αμερικάνικου πλοίου Orion, κατευθυνόμενο από το Σαν Φρανσίσκο στην Κίνα, παρατηρεί μπροστά του ένα παλιό τρικάταρτο ιστιοφόρο που φωτίζεται από ένα παράξενο άσπρο -όμως- φως.Για μια στιγμή το ιστιοφόρο πλησίασε για να εξαφανιστεί ξαφνικά και πάλι. Τα πανιά του ήταν ορθάνοιχτα ενω φυσούσε πολύ βίαιος άνεμος.Το 1939, ενα ιστιοφόρο γίνεται αντιληπτό από την ξηρά από μια εκατοστή ανθρώπων που βρίσκονται σε ακτή της Νότιας Αφρικής.Το ιστιοφόρο που έχει πάντα τα πανιά του ορθάνοιχτα διασχίζει τη θάλασσα με μεγάλη ταχύτητα,μέσα σε μια δυνατή τρικυμία, πότε βυθίζεται και πότε ξαναφαίνεται, τη στιγμή που δεν υπάρχει η παραμικρή πνοή ανέμου, για να εξαφανιστεί μυστηριωδώς μπροστά στα έκπληκτα μάτια των ανθρώπων της παραλίας.Τελευταία επίσημα καταγραφή εμφάνισης του πλοίου είναι το 1940 όπου τα μέλη ενός πληρώματος έδωσαν μια ακριβή περιγραφή του σκαριού του πλοίου μη γνωρίζοντας το μύθο του Ιπτάμενου Ολλανδού. Kάπου εκεί άρχισε να χάνεται και το μυστήριο του Ιπτάμενου Ολλανδού…
πηγές:
http://www.eoellas.org
http://el.wikipedia.org
Αστικά Μυστικά Ο θρύλος του Ιπτάμενου Ολλανδού μεταξύ άλλων αποτέλεσε την βασική ιδέα, για το σενάριο της διάσημης σειράς ταινιών "Οι πειρατές της Καραϊβικής", με πρωταγωνιστή τον εξίσου διάσημο Τζόννυ Ντεπ.
Ο Ιπτάμενος Ολλανδός, πίνακας του Albert Pinkham Ryder (1847-1917).
Πιστεύεται ότι οι πρώτες διηγήσεις για τον Ιπτάμενο Ολλανδό κυκλοφόρησαν μεταξύ των ναυτικών κατά το 17ο αιώνα και συνδέονται με το γεγονός ότι ο περίπλους της Νότιας Αφρικής ήταν το πιο επικίνδυνο τμήμα της χρυσοφόρας ρότας, η οποία συνέδεε τα μεγάλα λιμάνια του Βόρειου Ατλαντικού με τις αγορές μπαχαρικών (και αργότερα αποικίες) του Ινδικού Ωκεανού. Η πρώτη γραπτή καταγραφή, όμως, έγινε αρκετά αργότερα από τον Τζορτζ Μπάρινγκτον (1795). Μικροαπατεώνας που πέρασε για λίγο απ' τη σωφρωνιστική αποικία Μπότανι Μπέι (το σημερινό Σίδνεϊ της Αυστραλίας), ο Μπάρινγκτον διέσωσε πως αρκετοί ναυτικοί μιλούσαν για ένα στοιχειωμένο ολλανδικό πολεμικό πλοίο που εμφανιζόταν έξω απ' το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας, περιβεβλημένο με μαύρο σύννεφο. Ενώ όμως αρχικά φαινόταν να τους καταδιώκει, τελικά εξαφανιζόταν όταν έφτανε αρκετά κοντά.Το 1803, ο Σκωτσέζος οριενταλιστής Τζον Λέιντεν κατέγραψε μια «συνήθη δεισιδαιμονία μεταξύ των ναυτικών», ότι στα γεωγραφικά πλάτη νοτίως της Αφρικής, οι καταιγίδες συχνά συνοδεύονται από ένα πλοίο-φάσμα που λέγεται Ιπτάμενος Ολλανδός. Το πλήρωμά του υποτίθεται πως βρέθηκε ένοχο για φοβερό έγκλημα, καταδικάστηκε σε λοιμό και μέχρι σήμερα διασχίζει την ίδια θάλασσα, περιμένοντας να λήξει η ποινή του. Mία δεκαετία αργότερα, ο Γουόλτερ Σκοτ διέσωσε μια άλλη εκδοχή: Επρόκειτο για ένα πολύ πλούσιο πλοίο που στοιχειώθηκε από φόνο και πειρατεία, γι' αυτό η εμφάνισή του θεωρείται απ' τους ναυτικούς ως ο χειρότερος από όλους τους οιωνούς.Καθώς οι σχετικές λαϊκές αφηγήσεις γίνονταν όλο και πιο δημοφιλείς στις αρχές του 19ου αιώνα, δεν ήταν λίγοι οι συγγραφείς που τις χρησιμοποίησαν ως πρώτη ύλη για τη δική τους μυθοπλασία, προσθέτοντας νέα στοιχεία ή μεταφέροντας τη δράση σε άλλες θάλασσες. Ανάμεσα σε αυτούς είναι οι Σάμιουελ Κόλεριτζ (1798), Τόμας Μουρ (1806), Χάινριχ Χάινε (1826 και 1833), Έντγκαρ Άλλαν Πόε (1833), Ουάσινγκτον Ίρβινγκ (1855) και άλλοι. Σε ένα απόσπασμα του Χάινε βασίστηκε ο Ρίχαρντ Βάγκνερ για το λιμπρέτο του οπερατικού Ιπτάμενου Ολλανδού, ο οποίος παρουσιάστηκε το 1843.
Ποιος ήταν ο Ιπτάμενος Ολλανδός; Για περισσότερα από 150 χρόνια, ο θρύλος του Ιπτάμενου Ολλανδού αναφέρεται στις συζητήσεις των ναυτικών.Πολλοί ναυτικοί αναφέρονται σε ενα τρικάταρτο ολλανδικό ιστιοφόρο με κόκκινα πανιά του 17ου αιώνα με το όνομα -Ό Ολλανδός-.Τελικά οι μύθοι και οι δοξασίες,δεν αφορούν το πλοίο, αλλά τον καπετάνιο του.Ο πιο διαδεδομένος θρύλος είναι εκείνος που μιλά για έναν καπετάνιο με το όνομα Hendrick Van der Decken. Με το πλοίο του -Ο Ολλανδός-,στα μέσα του 17ου αιώνα, κατευθύνεται από το Άμστερνταμ προς την Ινδία, όταν πέφτει σε μεγάλη καταιγίδα στο ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Υπερβολικά σίγουρος στο ταλέντο του,βεβαιώνει τους ναύτες ότι θα καταφέρει να διαπλεύσει το ακρωτήρι «ακόμη κι αν χρειαστεί να φτάσει το πλοίο μέχρι το τέλος του κόσμου».Το μόνο που κατάφερε ήταν να βυθίσει το πλοίο αύτανδρο.Ως τιμωρία για την ανοησία του το πλοίο είναι καταδικασμένο να παλεύει στην αιωνιότητα με τις καταιγίδες.Μια άλλη άποψη του θρύλου,λέει για ένα καπετάνιο με το όνομα Barent Fokke,γύρω στο 1650. Ο άγριος και βάρβαρος χαρακτήρας του είναι γνωστόςσε όλους τους ναυτικούς αλλά το πλοίο του ήταν το πιο γρήγορο απο όλα. Μπορούσε να κάνει την απόσταση Άμστερνταμ – Μπατάβια(Τζακάρτα-Ινδονησία) σε τρεις μόλις μήνες, εκπληκτικό κατόρθωμα για την εποχή, κατόρθωμα απίστευτο αν -σύμφωνα με πολλούς- δεν επέμβει ο ίδιος ο Διάβολος. Έτσι, όταν το πλοίο εξαφανίζεται μια μέρα στη θάλασσα, γεννιέται ένας θρύλος που το θέλει να διασχίζει στους αιώνες τις θάλασσες, καταραμένο γιατί διέπραξε συμφωνία με το Διάβολο.Σύμφωνα με μια τρίτη εκδοχή, ο καπετάνιος του πλοίου λεγόταν Van der Staten και τιμωρήθηκε να περιπλανιέται αιωνίως στις θάλασσες γιατί ήταν το μοναδικό πλοίο που σάλπαρε απο το Άμστερνταμ για τα ανοιχτά,ημέρα Μεγάλης Παρασκευής.Μια τέταρτη εκδοχή αναφέρεται σε ένα καπετάνιο ονομαζόμενο Ramhout van Dam.Επι των ημερών του είχαν γίνει τρομερά αλλά ανεξήγητα εγκλήματα στο πλοίο.Σε ενα ταξίδι το πλήρωμα είχε χτυπηθεί απο πανούκλα και δεν μπορούσε να <<δέσει>> σε κανένα λιμάνι λόγω απαγόρευσης.Εκτότε πλοίο και πλήρωμά είναι καταδικασμένοι να πλέουν για πάντα.ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ: Πολλοί ναυτικοί ορκίζονταν σε ότι πιο ιερό είχαν ότι ήταν μάρτυρες εμφάνισης του Ιπτάμενου Ολλανδού. Μια πρώτη αναφορά γίνεται το 1835 όταν ενα αγγλικό εμπορικό πλοίο στο ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας πλέει ξαφνικά σε πορεία σύγκρουσης με ενα -παλιό τρικάταρτο ιστιοφόρο,το οποίο εξαφανίζεται μέσα σε καταιγίδα-,ενω ο καιρός ήταν κάλος!!Η πιο συγκλονιστική μαρτυρία είναι αυτή του πληρώματος του πλοίου Η.M.S. Bacchante, που άνηκε στο Βασιλικό Στόλο του Βρετανικού Ναυτικού.Ο νεαρός δούκας του Γιόρκ και μελλοντικός βασιλιάς της Αγγλίας Γεώργιος ο Ε’ , δεκατριών χρονών τότε, ταξίδευε ως σημαιοφόρος του πλοίου.Τη νύχτα της 11ης Ιουλίου 1881, το πλοίο βρισκόταν στο ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.Ένα φως εμφανίζεται στο σκοτάδι και μαζί μ’ αυτό ξεπροβάλλει ένα πλοίο περιτριγυρισμένο από μια τρομακτική κοκκινωπή αύρα και “κόβει” το δρόμο στο Η.M.S. Bacchante. Κάποιοι από το πλήρωμα τρέχουν στην πρύμνη για να δουν το φαινόμενο,αλλά το πλοίο εξαφανίζεται στο σκοτάδι το ίδιο μυστήρια όπως και εμφανίσθηκε. Ο δούκας όπως και δώδεκα μέλη του πληρώματος, παρατηρούν άφωνοι το θέαμα.Τη ίδια νύχτα,ο ναύτης που αντελήφθη πρώτος το πλοίο – φάντασμα έπεσε από το κατάρτι και σκοτώθηκε. Μερικές εβδομάδες αργότερα, ο ναύαρχος του πλοίου πεθαίνει. Για κάποιους, τα δραματικά αυτά γεγονότα συνδέονται με την περίεργη εμφάνιση του πλοίου.Το 1887, το πλήρωμα του αμερικάνικου πλοίου Orion, κατευθυνόμενο από το Σαν Φρανσίσκο στην Κίνα, παρατηρεί μπροστά του ένα παλιό τρικάταρτο ιστιοφόρο που φωτίζεται από ένα παράξενο άσπρο -όμως- φως.Για μια στιγμή το ιστιοφόρο πλησίασε για να εξαφανιστεί ξαφνικά και πάλι. Τα πανιά του ήταν ορθάνοιχτα ενω φυσούσε πολύ βίαιος άνεμος.Το 1939, ενα ιστιοφόρο γίνεται αντιληπτό από την ξηρά από μια εκατοστή ανθρώπων που βρίσκονται σε ακτή της Νότιας Αφρικής.Το ιστιοφόρο που έχει πάντα τα πανιά του ορθάνοιχτα διασχίζει τη θάλασσα με μεγάλη ταχύτητα,μέσα σε μια δυνατή τρικυμία, πότε βυθίζεται και πότε ξαναφαίνεται, τη στιγμή που δεν υπάρχει η παραμικρή πνοή ανέμου, για να εξαφανιστεί μυστηριωδώς μπροστά στα έκπληκτα μάτια των ανθρώπων της παραλίας.Τελευταία επίσημα καταγραφή εμφάνισης του πλοίου είναι το 1940 όπου τα μέλη ενός πληρώματος έδωσαν μια ακριβή περιγραφή του σκαριού του πλοίου μη γνωρίζοντας το μύθο του Ιπτάμενου Ολλανδού. Kάπου εκεί άρχισε να χάνεται και το μυστήριο του Ιπτάμενου Ολλανδού…
πηγές:
http://www.eoellas.org
http://el.wikipedia.org
Αστικά Μυστικά Ο θρύλος του Ιπτάμενου Ολλανδού μεταξύ άλλων αποτέλεσε την βασική ιδέα, για το σενάριο της διάσημης σειράς ταινιών "Οι πειρατές της Καραϊβικής", με πρωταγωνιστή τον εξίσου διάσημο Τζόννυ Ντεπ.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου